11 Fonteinen motor route

 

 

Het gebeurt niet vaak dat ik de dag- en toertochten die ik maak uitgebreid beschrijf op mijn website. Meestal blijft het bij rijden, beleven en weer door. Toch zijn er routes die er uitspringen en die het verdienen om gedeeld te worden.
De tocht die je hier leest, wil ik je dan ook niet onthouden: de Elf Fonteinen Route in Friesland. Of er dit jaar nog meer routes volgen, durf ik nog niet te zeggen. Maar deze rit is zonder twijfel bijzonder en absoluut een aanrader.

De 11 Fonteinen Route

Als er één thema is dat in Friesland tot op het bot is uitgemolken, dan is het wel de Elfstedentocht. In allerlei vormen en varianten bestaat hij al jaren. Sinds in elke Friese Elfstedenstad een fontein is geplaatst, ter ere van Leeuwarden-Fryslân Culturele Hoofdstad 2018, is daar een nieuwe route bij gekomen: de Elf Fonteinen Route.

Je kunt er van alles van vinden en dat gebeurt ook, maar de route die ik online heb gevonden en hier en daar heb aangepast, is simpelweg prachtig om te rijden. Smalle binnenwegen, rustige dijken en karakteristieke Friese landschappen wisselen elkaar af. Ideaal motorrijden, ver weg van drukke verkeersaders.

Ik heb de start en finish van deze tocht verplaatst naar Bolsward, bij de fontein op het Broereplein voor de Broerekerk.

Voor mij is deze route bovendien een mooie voorbereiding op mijn aanstaande vakantie naar Noorwegen. De koffers op de Tiger zijn realistisch bepakt, zoals ik dat straks ook op reis ga doen: twee kleine tassen op de crash bars, brandstofflessen voor het kooktoestel aan het frame bevestigd en een buis voor de tentstokken. Een prettige bonus: stralend mooi weer.

Video 11 Fonteinen
GPX file route

11 Fonteinen – Kunst langs de route

De 11 Fonteinen vormen een groep fonteinen in de Friese Elfsteden, ontworpen door internationale kunstenaars onder begeleiding van curator Anna Tilroe. Het project is opgezet als citymarketinginitiatief.
De meningen zijn sterk verdeeld: de één vindt ze prachtig, de ander ziet er vooral gedrochten in. Dat merk je zelfs wanneer je foto’s maakt, reacties laten niet lang op zich wachten. Oordeel vooral zelf.

Hieronder mijn reis langs de steden en hun fonteinen.

Bolsward:

De Vleermuis – Johan Creten

Vleermuizen zijn intrigerende en nuttige dieren, essentieel voor het ecologisch systeem. In Aziatische culturen staan ze symbool voor rijkdom en geluk; bij ons vertegenwoordigen ze zowel duistere als beschermende krachten. Denk aan Batman of de waterspuwers op kathedralen.

Deze symboliek past perfect bij de afgebrande Broerekerk. De trap op de rug van de vleermuis nodigt uit om het beeld letterlijk en figuurlijk te beklimmen en jezelf te overstijgen.

  • Materiaal: brons
  • Afmetingen: 3,3 m hoog, 2,4 m breed
  • Locatie: Broereplein, voor de Broerekerk
  • Adres: Broereplein 9, 8701 JC Bolsward

Harlingen

De Walvis – Jennifer Allora & Guillermo Calzadilla

Harlingen heeft een verleden in de walvisvaart. Waar deze dieren ooit werden bejaagd, proberen we ze nu te redden. De levensechte potvis ligt ogenschijnlijk verdwaald in de Willemshaven. Af en toe verraadt een krachtige waterstraal dat hij nog leeft.

Het beeld laat zien hoe groot de invloed van de mens is op het leven in zee.

 

  • Materiaal: polyesterhars met stalen frame
  • Afmetingen: 18 m lang, schaal 1:1
  • Locatie: Willemshaven bij de Zuiderpier
  • Adres: Nieuwe Willemshaven, 8862 RZ Harlingen

Franeker

De Oortwolk – Jean-Michel Othoniel

Een ode aan de wereldberoemde astronoom Jan Hendrik Oort, geboren in Franeker. De fontein verbeeldt de ‘Oortwolk’: een nevel van komeetachtige objecten rond ons zonnestelsel. Watervallen, parels en fijne nevel vormen samen een bijna magisch geheel.

 

  • Materiaal: RVS kralen, gaaswerk
  • Locatie: bij de Martinikerk, Breedeplaats
  • Adres: 8801 KA Franeker

Dokkum

De IJsfontein – Birthe Leemeijer

Waar techniek, geschiedenis en motorrijden samenkomen

Eindeloze dijken, open vergezichten, karaktervolle dorpen en een rust die je helm vanzelf lichter laat aanvoelen. Tijdens een tocht door het noorden mag Dokkum absoluut niet ontbreken. Niet alleen vanwege het historische centrum, maar vooral vanwege een bijzondere plek op de Markt: De IJsfontein van Birthe Leemeijer.

De aanrijroute: ontspannen sturen door het noorden
De rit richting Dokkum voelt typisch Fries. Lange rechte stukken worden afgewisseld met rustige dorpswegen, waar je soepel doorheen rolt in een lage versnelling. De wind speelt vaak een rol, maar dat hoort hier gewoon bij. Juist die openheid maakt het rijden meditatief. Zodra je Dokkum nadert, wordt het straatbeeld compacter en historischer. Smalle straten, oude gevels en een levendig centrum nodigen uit om even af te stappen

  • Materiaal: koper, koelleidingen, zonnepanelen
  • Locatie: Markt
  • Adres: Markt 28, 9101 LS Dokkum

Leeuwarden

Love – Jaume Plensa

In het vernieuwde stationsgebied van Leeuwarden vind je een bijzondere en rustige motorstop: Love van de Spaanse kunstenaar Jaume Plensa. Twee 7 meter hoge, witte sculpturen van een jongen en een meisje staan tegenover elkaar. Ze lijken elkaar aan te kijken, maar hun ogen zijn gesloten. Hun serene gezichtsuitdrukking zet meteen de toon: dit is een plek om even te vertragen.

Rond de beelden hangt een 2 meter hoge mistwolk waar je doorheen kunt lopen. Plensa liet zich inspireren door de ochtendnevel boven de Friese velden en door de jeugd in de stad. Volgens hem dromen de kinderen, symbool voor een toekomst vol belofte. De mist versterkt dat dromerige gevoel en maakt het kunstwerk telkens anders, afhankelijk van weer en licht.

Het werk is gemaakt van kunsthars met marmerstof en voelt ondanks het formaat licht en stil. Voor motorrijders is dit een korte, indrukwekkende stop: helm af, even wandelen door de mist en daarna weer verder de stad of het Friese land in.

Praktisch

  • Locatie: Stationsgebied Leeuwarden

  • Adres: 8911 AE Leeuwarden

Sneek

De Fontein van Fortuna – Stephan Balkenhol

Sneek is zo’n stad waar je niet zomaar doorheen rijdt. Je moet afstappen, de motor parkeren en even kijken. Midden in het water van het Hoogend staat een beeld dat perfect past bij het leven op twee wielen: De Fontein van Fortuna van Stephan Balkenhol.

Een gouden stop in het hart van Sneek
Terwijl je langzaam door Friesland rijdt, met lange rechte wegen en open luchten, voelt Sneek als een logisch rustpunt. In het water staat een man op een gouden bol, ruim drie meter hoog, met de Hoorn des Overvloeds in zijn hand. Het beeld verwijst naar Fortuna, de godin van het geluk en beschermvrouwe van steden en volkeren.

Wat dit kunstwerk bijzonder maakt:
de bol draait voortdurend om zijn as. Net als het leven van een motorrijder, vandaag zon en strak asfalt, morgen regen en omleidingen.

  • Kunstwerk: De Fontein van Fortuna

  • Materiaal: Brons met coating

  • Hoogte: ruim 3 meter

  • Locatie: in het water van het Hoogend

  • Adres: Hoogend, 8601 EM Sneek

IJlst

Onsterfelijke Bloemen – Rikka Shinji Ohmaki

Tijdens een rustige motorrit door Zuidwest-Friesland is IJlst een ideale plek om even af te stappen. Bij De Dassenboarch ligt een klein parkje met de fontein Onsterfelijke Bloemen – Rikka van de Japanse kunstenaar Shinji Ohmaki.

Ohmaki ziet cultuur als iets dat, net als natuur, laag op laag ontstaat. Dat idee sluit perfect aan bij IJlst en de Friese stinzenplanten: oude, deels verwilderde planten die de onzichtbare onderlaag van het landschap vormen. De fontein verbindt deze Friese natuur met de Japanse bloemschikkunst Ikebana (Rikka) en symboliseert de blijvende relatie tussen mens, cultuur en natuur.

Het kunstwerk bestaat uit een grote vaas van RVS, autolak en terrazzobeton (1,5 m hoog en 6 m doorsnee) waaruit een boeket van 4 meter hoog oprijst. Ondanks het formaat oogt het geheel rustig en in balans, passend bij de omgeving en het tempo van deze regio.

  • Locatie: Parkje bij De Dassenboarch
  • Adres: De Dassenboarch, 8651 NE IJlst

Sloten

Kievit – Lucy & Jorge Orta

Aan de entree van het Friese stadje Sloten staat het indrukwekkende kunstwerk Kievit van Lucy & Jorge Orta. Met een hoogte van maar liefst vijf meter is het beeld niet te missen op het G.G. van der Walplein, aan de Koestraat.

Het kunstwerk toont een meisje dat op de schouders van een man staat. In haar hand houdt zij voorzichtig een vogel vast: een kievit. Onder de voeten van de man ligt een slordige stapel leven, een gelaagde basis die doet denken aan mens, natuur en geschiedenis die op elkaar voortbouwen.

De keuze voor de kievit is veelzeggend. Deze vogelsoort is sterk bedreigd in Friesland en staat symbool voor de kwetsbaarheid van de natuur. Het meisje verbeeldt hoop en zorg voor de toekomst, terwijl de man stabiliteit en verantwoordelijkheid uitstraalt. Samen vormen zij een krachtig beeld van bescherming en verbondenheid.

Het beeld is uitgevoerd in brons met een coating, wat het een robuuste maar tegelijkertijd warme uitstraling geeft. De kunstenaars lieten zich inspireren door water als levensbron, een element dat onlosmakelijk verbonden is met Friesland en met het voortbestaan van zowel mens als dier.

Kievit is meer dan een kunstwerk: het is een stil statement over natuurbehoud, generaties en de rol van de mens daarin. Een passend welkom voor iedereen die Sloten binnenkomt.

  • Locatie: G.G. van der Walplein, bij de entree van Sloten
  • Adres: Koestraat, 8556 XJ Sloten
  • Materiaal: Brons met coating
  • Hoogte: 5 meter

Stavoren

De Vis voor Stavoren – Mark Dion

Wie met de motor Stavoren binnenrijdt, merkt meteen dat de zee hier altijd dichtbij is, letterlijk én figuurlijk. Op het plein bij de Stationsweg ligt een opvallend en speels kunstwerk: De Vis voor Stavoren van kunstenaar Mark Dion.

Het beeld vertelt het verhaal van een stad met een wisselvallig lot. Stavoren was ooit een rijke Hanzestad, maar kende ook diepe dalen. Overstromingen, zeehandelsoorlogen en een verzandende haven zorgden ervoor dat de welvaart meer dan eens verdween. Toch krabbelde de stad steeds weer op, gedragen door zeevaart en visserij.

Dat verhaal herkennen we uit oude volksverhalen, zoals ‘De Vrouwe van Stavoren’, en Mark Dion voegt daar met dit kunstwerk een nieuw hoofdstuk aan toe. Met een knipoog naar de beroemde prent van Pieter Bruegel de Oude, Hoe grote vissen kleintjes eten, zien we een enorme vis met een wijd opengesperde muil. De watersproeiende lippen lijken bezoekers bijna naar binnen te lokken.

Het monument is uitgevoerd in kunsthars, PU-schuim en staal en heeft indrukwekkende afmetingen: 3,3 meter hoog, 6 meter breed en 8,4 meter lang. Door zijn speelse maar tegelijk dreigende uitstraling past het perfect bij het ruige karakter van de voormalige Zuiderzeestad.

Voor motorrijders is dit een ideale korte stop: helm af, foto maken, even stilstaan bij de geschiedenis en dan weer verder langs het water, waar de zee nog altijd geeft én neemt.

  • Locatie: Plein bij de Stationsweg
  • Adres: Stationsweg, 8715 ES Stavoren
  • Materiaal: Kunsthars, PU-schuim, staal
  • Afmetingen: 3,3 m hoog | 6 m breed | 8,4 m lang

Hindeloopen

Flora & Fauna – Shen Yuan

Tijdens een motorrit langs het IJsselmeer is Hindeloopen een perfecte plek om even af te stappen. Op het veldje bij de Nieuweweg staat de bijzondere fontein Flora & Fauna, een kunstwerk van Shen Yuan dat rust, verbeelding en geschiedenis samenbrengt. De inspiratie voor dit werk komt uit het oude stadswapen van Hindeloopen. Daarop zien we de levensboom, geflankeerd door een hert en een hinde. De boom staat symbool voor levensenergie en wijsheid, bronnen waaruit mens en dier kunnen putten. In de fontein van Shen Yuan heeft de levensboom een nieuwe gedaante gekregen.

In plaats van hert en hinde nestelen nu exotische vogels in de boom. Ze lijken met elkaar te communiceren door water te spuwen. Rondom de boom liggen grote houten geweien, gemaakt van Accoya-hout. Je kunt erop plaatsnemen en zo onderdeel worden van het kunstwerk. Zittend in het gewei kijk je naar de boom, de vogels en het water.

Het werk is uitgevoerd in koper, staal, hout en steen en heeft royale afmetingen: de boom is 3,6 meter hoog, terwijl de geweien zich uitstrekken tot 7,5 meter. Daarmee vormt Flora & Fauna een uitnodigende ontmoetingsplek – ideaal voor een korte pauze tijdens een motorroute door Zuidwest-Friesland.

  • Locatie: veldje bij de Nieuweweg
  • Adres: Nieuweweg 1, 8713 KA Hindeloopen
  • Materiaal: Koper, staal, Accoya-hout, steen
  • Afmetingen: boom 3,6 m hoog | geweien 7,5 m lang

Workum

De Woeste Leeuwen – Cornelia Parker

Aan de rand van de nieuwe passantenhaven van Workum staan twee imposante figuren die de aandacht onmiddellijk opeisen: De Woeste Leeuwen van Workum, een fontein van de internationaal gerenommeerde kunstenaar Cornelia Parker.

De leeuwen zijn gebaseerd op de twee dieren die al eeuwen het stadswapen op De Waag ondersteunen. Waar ze daar vooral decoratief en licht naïef ogen, zijn ze hier uitgegroeid tot monumentale hoofdrolspelers. Meer dan levensgroot en stevig verankerd in het gras kijken ze elkaar fel aan.

Op enige afstand van elkaar spuiten de leeuwen water naar elkaar, als ruziënde katten in een eindeloos duel. Het wapenschild ontbreekt. Juist daardoor ontstaat er ruimte: een open blik op de stad zelf, de haven en het water. De boodschap is helder en actueel: kijk niet alleen naar het verleden, maar naar het levende Workum van nu.

Het kunstwerk is vervaardigd uit duurzaam Accoya-hout, afgewerkt met verf en bladgoud, en vormt een opvallende en toegankelijke stop voor motorrijders die langs het IJsselmeer rijden.

  • Titel: De Woeste Leeuwen van Workum
  • Materiaal: Accoya-hout, verf, bladgoud
  • Hoogte: 3,5 meter
  • Locatie: grasveld bij de nieuwe passantenhaven
  • Adres: 8711 CL Workum